RYNEK OWOCÓW W POLSCE
Produkcja owoców jest ważną gałęzią krajowego rolnictwa. Znaczenie tego sektora stale rośnie z uwagi na wzrost popytu i świadomości konsumentów w kontekście zdrowego odżywiania oraz patriotyzmu konsumenckiego, a także podtrzymywania polskich tradycji kulinarnych. Coraz większego znaczenia nabiera trend poszukiwania produktów od lokalnych rolników, co powoduje, że wśród konsumentów rośnie znaczenie sprzedaży bezpośredniej. Polskie owoce i warzywa cieszą się również dużym uznaniem konsumentów zagranicznych. Są synonimem smacznej, zdrowej i bezpiecznej żywności.
Polskie owoce charakteryzują się wysoką jakością i znakomitymi walorami smakowymi, a bogata baza surowcowa ogrodnictwa stwarza doskonałe warunki do rozwoju przemysłu przetwórczego. Zarówno producenci rolni, jak i przemysł przetwórstwa owocowo-warzywnego, oferują krajowym i zagranicznym konsumentom duży wybór zdrowych owoców i warzyw oraz ich przetworów.
Polska – wiodący producent owoców w Unii Europejskiej
Pod względem wolumenu zbiorów wszystkich rodzajów owoców plasujemy się na czwartym miejscu w UE – za Hiszpanią, Włochami i Francją, tj. krajami, w których dominują uprawy cytrusów i winogron. W Polsce uprawia się blisko 20% unijnej produkcji owoców charakterystycznych dla klimatu umiarkowanego. W ostatnich pięciu latach krajowe zbiory owoców kształtowały się na poziomie 4,2-5,4 mln ton.
W sektorze owocowym Polska wyróżnia się na arenie międzynarodowej, jako producent wysokiej jakości jabłek. W skali świata Polska zajmuje czwarte miejsce – z ponad 4% udziałem w produkcji jabłek. Nasz kraj jest na pierwszym miejscu wśród producentów jabłek w Unii Europejskiej, a produkcja krajowa w ostatnich pięciu latach wahała się od 3,4 mln ton do 4,3 mln ton.
Polskie sadownictwo charakteryzuje się dużą różnorodnością gatunków owoców i ich odmian. Oprócz jabłek, jesteśmy największym w UE producentem: wiśni, malin, porzeczek, borówek i agrestu. Nasz kraj jest również znaczącym unijnym producentem truskawek i aronii.
Polska jest samowystarczalna w produkcji owoców klimatu umiarkowanego, co sprawia, że znaczna część zbiorów jest przeznaczana na eksport. Ponad połowa eksportowanego z Polski wolumenu owoców trafiła na rynek UE. Polskie owoce cieszyły się również zainteresowaniem konsumentów w krajach pozaunijnych.
W ostatnich pięciu latach (2020-2024) przychody z eksportu owoców świeżych wynosiły od 0,7 mld EUR do blisko 1 mld EUR. Największy – ponad 50% udział w przychodach z eksportu owoców – wygenerowały jabłka. W latach 2020-2024 za granicę sprzedawano od 0,7 mln ton do 0,9 mln ton jabłek.
RYNEK WARZYW W POLSCE
Polska należy do grupy wiodących producentów warzyw w Unii Europejskiej, po: Hiszpanii, Włoszech i Francji.
Nasz kraj jest największym unijnym producentem buraków ćwikłowych. Polska zajmuje drugą pozycję w produkcji kapusty, trzecią w produkcji ogórków i marchwi, czwartą w produkcji kalafiorów i pomidorów. Polska jest również piątym na rynku unijnym producentem cebuli.
Polskie warzywa charakteryzują się wysoką jakością i znakomitymi walorami smakowymi, a bogata baza surowcowa naszego ogrodnictwa stwarza doskonałe warunki do rozwoju przemysłu przetwórczego. Zarówno producenci rolni, jak i przemysł przetwórstwa warzywnego, oferują krajowym i zagranicznym konsumentom duży wybór smacznych i zdrowych warzyw oraz ich przetworów.
Produkty krajowego warzywnictwa i przetwórstwa warzywnego cieszą się dużym uznaniem polskich oraz zagranicznych konsumentów.
Najbardziej upowszechniona jest w Polsce uprawa warzyw gruntowych, których udział w zbiorach warzyw ogółem jest bliski 75%. W latach 2021–2025 produkcja warzyw gruntowych kształtowała się na poziomie 3,8–4,1 mln ton.
W 2025 r., podobnie jak w latach poprzednich, największy udział w zbiorach warzyw gruntowych w Polsce miały: cebula, kapusta oraz marchew jadalna. Mniejsza skala produkcji dotyczyła: buraków ćwikłowych, pomidorów, ogórków i kalafiorów, a także pietruszki, pora, warzyw strączkowych, papryki, kukurydzy cukrowej, selera, sałaty, szparagów.
W Polsce, ze względu na klimat, uprawa warzyw gruntowych ma charakter sezonowy. Z tego powodu upowszechnia się produkcja warzyw pod osłonami. Szklarnie i tunele foliowe dostarczają konsumentom dużego asortymentu świeżych warzyw przez większą część roku. Krajowe zbiory warzyw spod osłon w latach 2020–2024 wzrosły z 1,05 mln ton, do 1,44 mln ton (o 37%), a ich udział w zbiorach warzyw ogółem wynosił około 25%.
Szklarnie i tunele foliowe dostarczają konsumentom przede wszystkim świeżych ogórków i pomidorów. Po osłonami uprawiana jest w Polsce także papryka, sałata oraz pozostałe gatunki warzyw, takich jak rzodkiewka, czy bakłażany.
Ważnym czynnikiem stymulującym rozwój krajowego warzywnictwa jest możliwość lokowania nadwyżek produkcji na rynkach zagranicznych, czemu sprzyjała dobra jakość polskich warzyw, konkurencyjne ceny oraz podejmowane działania promocyjne.
W latach 2020-2024 wpływy z eksportu warzyw świeżych kształtowały się na poziomie od ponad 0,3 mld EUR do ponad 0,5 mld EUR. Najwięcej eksportowaliśmy cebuli, pomidorów oraz kapusty.
Opracowanie: Biuro Analiz i Strategii KOWR